के बाइडेनलाई राष्ट्रपतिको दौडबाट हटाउन सकिन्छ ?

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावको पहिलो राष्ट्रपतिय बहस सकिएको छ । यसको परिणाम वर्तमान राष्ट्रपति जो बाइडेनका लागि राम्रो हुन सकेन ।

बिहीबार भएको बहसको क्रममा बाइडेनको एक मात्र उद्देश्य थियो, आफ्नो उमेरमाथि लागेको कुहिरो हटाउनु । तर, बहसले यी चिन्ताहरू झनै बढाएको छ ।

यसैबीच केही डेमोक्रेटिक नेताहरू र पार्टीका मानिसहरूले सीएनएन पत्रकारहरूलाई सन्देश पठाए कि सम्भवतः ८१ वर्षीय बाइडेनले आफ्नो पद छोड्नेछन् ।

कतिपयले उनको फेरि ह्वाइट हाउस जाने सम्भावना र उनको उम्मेदवारको रूपमा जारी रहने बारे सार्वजनिक चिन्ता पनि व्यक्त गरे ।

त्यसबेलादेखि नै बाइडेनले अब राष्ट्रपतिको उम्मेदवारीबाट पछि हट्ने हो कि होइन भन्ने प्रश्न उठिरहेको छ ? यदि यस्तो भयो भने यसको प्रभाव के हुन्छ र उनको ठाउँ कसले लिन सक्छ ?

के बाइडेनले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिन सक्छन् ?
के बाइडेनले आफ्नो नाम फिर्ता लिन सक्छन् ? डेमोक्रेटिक पार्टीका उम्मेदवारको आधिकारिक छनोट अगस्ट १९-२२ मा शिकागोमा हुने डेमोक्रेटिक नेशनल कन्भेन्सन (डीएनसी)मा घोषणा गरिनेछ ।

त्यहाँ राष्ट्रपति पदका सम्भावित उम्मेदवारले औपचारिक रूपमा राष्ट्रपतिको उम्मेदवार चयन गर्दै बहुमत प्रतिनिधि (डेलिगेट्स)को समर्थन जित्नुपर्छ ।

प्रत्येक राज्यको प्राथमिक चुनावको नतिजाको आधारमा उम्मेदवारहरूलाई समानुपातिक रूपमा प्रतिनिधिहरू दिइन्छ । यस वर्ष बाइडेनले ४ हजार प्रतिनिधिमध्ये ९९ प्रतिशत मत आफ्नो पोल्टामा पारेका छन् ।

डीएनसी नियमहरू अनुसार यी प्रतिनिधिहरू बाइडेनप्रति ‘प्रतिबद्ध’ छन् र उनको नामांकनलाई समर्थन गर्न बाध्य छन् ।

बाइडेन-ट्रम्प डिबेट : अफगानिस्तानदेखि पोर्न स्टारसम्मको मुद्दामा आरोपप्रत्यारोप

तर, यदि बाइडेन यस दौडबाट बाहिरिए भने त्यसपछि राष्ट्रपतिको उम्मेदवारीका लागि प्रतिस्पर्धा गर्न सबै प्रतिनिधि स्वतन्त्र हुनेछन् । पार्टीको नियमअनुसार उनी वा पार्टीमा अरु कसैलाई सोझै उम्मेदवारी छान्ने अधिकार छैन ।

यो सम्भव छ कि बाइडेनले आफ्ना प्रतिनिधिहरूमा प्रभाव पार्न सक्छन् तर, अन्ततः तिनीहरू आफ्नो इच्छा अनुसार गर्न स्वतन्त्र छन् । यस्तो अवस्थामा मनोनयनमा मौका पाउन चाहने डेमोक्र्याटबीच पनि खुल्ला प्रतिस्पर्धा सुरु हुनेछ ।

यहाँ यो उल्लेख गर्न महत्त्वपूर्ण छ कि बाइडेनले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिने कुनै संकेत भने दिएका छैनन् ।

के बाइडेनलाई उम्मेदवारको दौडबाट बाहिर निकाल्न सकिन्छ ?
यो भन्दा धेरै अलोकप्रिय कुरा हुनेछ । आधुनिक राजनीतिक युगमा कुनै पनि प्रमुख राष्ट्रिय दलले उम्मेदवारीलाई उल्टाउने प्रयास गरेको छैन र अमेरिकामा त्यस्तो योजना कार्यान्वयन गर्न गम्भीर प्रयास भएको प्रमाण पनि छैन ।

जे होस्, त्यहाँ डीएनसी नियमहरूमा केही साना त्रुटिहरू छन्, जसले सैद्धान्तिक रूपमा बाइडेनलाई दौडबाट हटाउन सम्भव बनाउन सक्छ ।

नियमहरूले प्रतिनिधिहरूलाई उनीहरूलाई छनोट गर्नेहरूको भावनालाई सावधानीपूर्वक प्रतिबिम्बित गर्न अनुमति दिन्छ, यसको मतलब यदि देशभरका प्रजातान्त्रिक मतदाताहरू ठूलो संख्यामा बाइडेनको विरुद्धमा उत्रिए भने, उनीहरूले मनोनयनको लागि कसैलाई छान्न सक्छन् ।

कमला ह्यारिसले बाइडेनलाई प्रतिस्थापन गर्न सक्छिन् ?

यदि बाइडेनले आफ्नो राष्ट्रपति पद छोडे भने उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले स्वतः उनको स्थान लिनेछिन् ।

तर, उही नियम लागू हुँदैन यदि बाइडेन नोभेम्बरमा राष्ट्रपतिको उम्मेदवार दौडबाट पछि हट्छन्, र त्यहाँ कुनै प्रावधान छैन कि उपराष्ट्रपतिलाई खुला अधिवेशनमा किनारा दिनेछ ।

यसको सट्टा ह्यारिसले अन्य उम्मेदवारहरू जस्तै धेरै प्रतिनिधिहरू जित्नुपर्नेछ ।

उनी डेमोक्र्याटिक पार्टीमा पहिले नै अग्रणी स्थानमा हुन्छिन्, र उनलाई पक्कै पनि मन पराउन सकिन्छ । तर, अमेरिकी जनतामा उनको कम लोकप्रियताले पनि यो सम्भावनालाई बादल बनाउँछ ।

एक सर्वेक्षणका अनुसार उनीप्रति जनताको शुद्ध असन्तुष्टि अब बाइडेन वा ट्रम्पको भन्दा कम छ ।

बाइडेनलाई अरू कसले बदल्न सक्छ ?
यस पटक चुनावी प्रक्रियामा धेरै डेमोक्रेटिक उम्मेदवारहरूले मिनेसोटा प्रतिनिधि डीन फिलिप्स र लेखक मारियाना विलियमसन लगायत बाइडेनलाई चुनौती दिने प्रयास गरेका थिए ।

दुवैले निकै मिहिनेत गरिरहेका थिए तर, शीर्ष पदका लागि दुवैलाई सर्टलिस्ट गर्ने सम्भावना कम छ । त्यहाँ केही अनुमानहरू छन् कि क्यालिफोर्नियाका गभर्नर गेभिन न्यूजम वा मिशिगनका गभर्नर ग्रेचेन ह्वाइटमर विकल्प हुन सक्छन् ।

तर, दुवैले बाइडेनलाई प्रतिस्थापन गर्न कुनै चासो देखाएका छैनन् । न्युजमले बिहीबार एटलान्टामा भनेका थिए, ‘म राष्ट्रपति बाइडेनलाई सहयोग गर्ने पथबाट कहिल्यै पछाडि फर्कने छैन ।’

उनले थप भने, ‘मैले उहाँसँग धेरै समय बिताएँ र उनले साढे तीन वर्षमा के हासिल गरे भन्ने मलाई थाहा छ । मलाई उहाँको क्षमता र दृष्टि थाहा छ ।’ –बीबीसीको सहयोगमा